Zabudowanie nieruchomości czy to na potrzeby własne czy w ramach inwestycji powinno być realizowane zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, które określają procedurę postępowania w ramach procesu budowalnego. Zgodnie z prawem budowalnym, są dwa takie tryby postępowania. Pierwszy, podstawowy, związany jest z koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę, czyli decyzji administracyjnej zezwalającej na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Drugim trybem zaś jest realizowanie zamierzenia budowlanego na podstawie zgłoszenia organowi administracji. Tryb ten dotyczy mniejszych i mniej skomplikowanych pod względem techniczno – budowalnym zamierzeń budowalnych, jak na przykład: wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży czy wiat o powierzchni zabudowy do 35 metrów kwadratowych lub też miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk.

Niezależnie od tego w którym trybie realizowane jest przedsięwzięcie budowlane musi być ono zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W polskim systemie prawnym przyjęte jest kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na podstawie aktów planistycznych tj. m.in. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Rozwiązanie to ma zapewnić istnienie ładu przestrzennego, czyli sytuacji, w której otaczająca nas przestrzeń będzie tworzyć harmonijną całość. W praktyce chodzi więc o to, aby na jednej ulicy obok siebie nie powstawały kolejno dom jednorodzinny, dziesięciokondygnacyjny biurowiec, trzypiętrowy budynek wielorodzinny i hala przemysłowa, gdyż łatwo sobie wyobrazić, jak wyglądałoby wówczas nasze otoczenie. Aby uniknąć takiej sytuacji miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obowiązkowo określają m.in. przeznaczenie terenów oraz maksymalną wysokość zabudowy na jego obszarze. Dzięki temu otaczająca nas przestrzeń powinna tworzyć wrażenie harmonijnej i uporządkowanej.

Wielką zaletą kształtowania polityki przestrzennej w ten sposób jest to, że są one publicznie procedowane. Oznacza to, że o wszczęciu procedury sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wójt, burmistrz, prezydent miasta ma obowiązek ogłosić w prasie miejscowej oraz przez obwieszczenie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Ponadto projekt planu jest opiniowany przez szereg organów publicznych, a z wieloma innymi uzgadniany. Co więcej – uwagi do niego może wnieść każdy i nie musi się przy tym wykazywać żadnym interesem faktycznym ani prawnym. Ostatecznie, po przeprowadzeniu wszystkich ustaleń, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest uchwalany przez radę gminy, czyli pluralistyczny organ stanowiący gminy.

Taka procedura, choć jest czasochłonna i wymagająca przeprowadzenia wielu działań uzgodnieniowych to w najszerszym zakresie zapewnia uwzględnienie interesów wszystkich zainteresowanych stron. Jest także najbardziej przejrzysta, gdyż wszystkie uwagi czy poprawki powinny znajdować się w aktach dokumentujących proces jego uchwalania.

Dla procesu budowalnego kluczowe jest jednak to, że uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego daje równe prawo do zabudowy wszystkim, którzy są nim objęci. Nie wymaga wszczynania dodatkowego postępowania o uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Jak pokazuje zaś praktyka, a także choćby ostatnie wydarzenia związane z projektowaną zabudową ulicy Srebrnej w Warszawie, sytuacja taka stawia stronę zainteresowaną budową w niepewnej sytuacji prawnej. Organ administracji samorządowej korzystając ze swoich władczych uprawnień może odmówić wydania decyzji zgodnej ze złożonym wnioskiem i w ten sposób utrudnić realizację zamierzenia budowalnego. Z powyższych względów tak ważne jest, aby istniały miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Dzięki ich istnieniu proces budowlany będzie nie tylko szybszy, ale pozbawiony niepewności prawnej. Póki co jednak jest wiele gmin, w których takie plany nie zostały uchwalone. W samej Warszawie jest nimi objęte raptem ok. 38% powierzchni miasta, pomimo obowiązywania od 2003 roku ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Link do artykułu: Gazeta Polska Codziennie